Crowdfunding in Europa: gegevens en trends

Elk jaar publiceert het Crowdfunding Research Centre het European Crowdfunding Market Report, een document dat de crowdfunding situatie in Europa analyseert op basis van de gegevens van het voorgaande jaar die door de platforms zijn aangeleverd.

Het rapport dat begin 2024 wordt uitgebracht, over de gegevens van 2023, is vooral interessant omdat het ons een overgangsmomentopname geeft waarmee we volgend jaar het effect kunnen vergelijken van de inwerkingtreding van de ECSP-verordening, die de Europese interne markt voor crowdfunding inluidde. Alle lidstaten zullen vanaf eind 2023 onder dezelfde regelgeving vallen met betrekking tot aanbieders van crowdfundingdiensten.

Het European Crowdfunding Market Report analyseert gegevens over platforms, investeerders en kredietverstrekkers, en biedende bedrijven.

Crowdfunding-platforms in Europa

In 2023 waren er 594 crowdfundingplatforms in Europa, waarvan sommige in meer dan één land actief waren en de meeste al 8-9 jaar. Het zal interessant zijn om in het verslag van volgend jaar te zien hoe dit aantal is veranderd: we weten dat sommige platforms problemen hebben gehad met het implementeren van alle vereisten van de ECSP-verordening, dus sommige platforms zullen waarschijnlijk gesloten zijn in het volgende onderzoek, of zijn overgenomen door anderen.

De landen met het grootste aantal platforms in absolute zin zijn Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. De Baltische staten (Estland, Letland en Litouwen) vallen echter op door het hoge aantal operationele platformen in verhouding tot het aantal inwoners: een feit dat verband houdt met de sterke technologiebereidheid van deze staten.

Over het geheel genomen is het gemiddelde jaarlijkse volume van opgehaalde fondsen per platform gestegen van 16 miljoen euro in 2021 naar 19 miljoen euro in 2022 (laatste volledige gegevens). Het zijn de Noord-Europese platforms die de hoogste volumes noteren, met een gemiddelde van 27 miljoen.

Overlappend met het bovenstaande is het cijfer van de Crowdfunding Market Readiness Index: de landen waar de markt het meest klaar en geschikt is voor crowdfunding zijn Nederland, Noorwegen en Denemarken.

We komen nu bij misschien wel de meest interessante informatie voor bedrijven die op zoek zijn naar een crowdfundingplatform in Europa voor hun projecten:

• De anciënniteit van het platform is niet significant gecorreleerd met het succes van de collecties, dus zelfs jonge platforms kunnen grote volumes registreren.
• 60% van de onderzochte Europese platforms werken met één crowdfundingmodel. De 25% van de platformen combineert 2 modellen, de 10% gebruikt er 3 en de 4% biedt alle modellen aan.
• In het eigen vermogen wordt slechts 10% van de campagnes door de selectie gehaald, terwijl dit bij uitlenen 14% is. In de donatie- en beloningsmodellen is de selectie daarentegen zeer breed, 95% van de verzoeken wordt geaccepteerd.
• Het succespercentage van de campagnes is hoger dan 90%.
• Crowdfundingplatforms voor leningen groeien in een hoog tempo, terwijl financiering via aandelen, beloningen en donaties stabiel blijft.

Identikit van Europese fondsenwervers

Wie haalt kapitaal op bij crowdfunding in Europa?

• Jongeren maken vaker gebruik van crowdfunding voor leningen of donatie- en beloningsmodellen, terwijl equity crowdfunding de voorkeur geniet van meer volwassen ondernemers. 
• De meerderheid van de fondsenwervers in crowdfunding zijn mannen. Het aandeel vrouwen is alleen hoog in belonings- en donatiemodellen, terwijl het rond het gemiddelde van 30% blijft voor aandelen en leningen. Zuid-Europa is in dit opzicht bijzonder onevenwichtig, met bijvoorbeeld slechts 3,5% aan vrouwen die aan equity crowdfunding doen.
• In alle crowdfundingmodellen hebben biedende bedrijven die zich identificeren als MKB-bedrijven de overhand.
• Degenen die aandelen-, donatie- of beloningscampagnes doen, doen dit meestal maar één keer, terwijl fondsenwervers bij lending crowdfunding vaker terugkeren. Dit is niet vreemd: lending crowdfunding leent zich vanwege de snelheid voor het doen van meerdere campagnes achter elkaar om de verschillende fasen van een project te financieren. Het is ook interessant om te zien dat de inningsvolumes gemiddeld hoger zijn voor platforms met meer terugkerende fondsenwervers: meer crowdfundingcampagnes doen loont! Dit is te danken aan de kracht van de gemeenschap die is opgebouwd met de eerste campagne en de expertise en middelen die zijn verworven.

Identikit van deelnemers aan crowdfunding in Europa

Het gemiddelde aantal gebruikers per platform is 500, waarbij equity crowdfunding afneemt, terwijl leningen blijven groeien.

Laten we eens kijken naar hun belangrijkste kenmerken:

• Bij crowdfunding voor leningen zijn de meeste investeerders tussen de 36 en 45 jaar oud.
• Wat equity crowdfunding betreft is Europa verdeeld: in Oost-Europa zijn investeerders tussen 36 en 45 jaar oud in de meerderheid, in West-Europa zijn investeerders ouder dan 46 jaar oud, in Noord-Europa zijn jongeren tussen 26 en 35 jaar oud. 
• Bij crowdfunding voor donaties en beloningen is het overgrote deel van de donateurs ouder dan 46 jaar.
• Vrouwen vertegenwoordigen slechts tussen 18% en 27% van de investeerders in aandelen en tussen 7% en 27% van de investeerders in leningen, terwijl vrouwelijke supporters in donatie- en beloningsmodellen meer dan 50% bedragen.
• De meeste beleggers zijn individuen.
• De meeste mensen nemen deel aan binnenlandse in plaats van internationale campagnes (voorlopig!), 12% van de investeerders zijn buitenlands in lending crowdfunding, 5,4% in equity.
• Bij equity en lending crowdfunding zijn de meeste backers regelmatige investeerders: 60,6% van de equity investeerders en 66,6% van de lending investeerders.

Dit laatste punt benadrukt een verschil tussen het Europese gemiddelde en Italië: in ons land doen de meeste mensen die deelnemen aan een equity crowdfunding campagne dit slechts één keer, omdat ze geïnteresseerd zijn in een specifiek project. De situatie is meer vergelijkbaar met het Europese gemiddelde voor lending crowdfunding, dat zich door zijn aard leent voor regelmatige investeringsactiviteiten.

Grensoverschrijdende crowdfunding

De ECSP-verordening heeft, door de regulering van crowdfundingdiensten in alle EU-lidstaten gelijk te trekken, het aantrekken van kapitaal in het buitenland mogelijk gemaakt. De cijfers voor 2023 laten nog steeds een meerderheid van de platforms zien (ongeveer 82%) die slechts in één land actief zijn, maar al tegen het einde van 2023 hadden veel platforms een vergunning aangevraagd om in meer dan één land actief te mogen zijn, zoals de verordening voorschrijft. 

Zoals we al hebben vermeld, zijn tot nu toe slechts 12% van de investeerders buitenlands in lending crowdfunding en slechts 5,4% in equity crowdfunding (de percentages zijn verwaarloosbaar in reward en donatie), maar buitenlandse kapitaalstromen groeien, vooral in equity crowdfunding. Het gebied waar deze groei het grootst is, is Noord-Europa, terwijl we in Zuid-Europa nog niet echt zijn begonnen met het aantrekken van kapitaal uit het buitenland met crowdfunding.

De meeste geïnterviewde platforms zijn redelijk tevreden met de huidige regelgeving voor crowdfunding in Europa, maar suggereren enkele wijzigingen in de ECSP-verordening:

• Opname van crowdfunding voor consumentenleningen (leningen aan particulieren).
• Verhoging van de jaarlijkse inningslimiet van 5 miljoen euro.
• Implementatie van kenniskwalificaties in plaats van minimale portefeuilledrempels of maximale investeringsdrempels.

De crowdfunding van de toekomst

Crowdfundingplatforms in Europa investeren veel in onderzoek en technologische ontwikkeling. Dit zijn de belangrijkste trends:

• mobiele app-ontwikkeling
• een secundaire markt structureren
• financieel advies
• tokenisering van activa
• cryptocurrency betalingen
• Kunstmatige intelligentie en machinaal leren voor fraudepreventie

crowdfunding in Europa is dynamisch, voortdurend in ontwikkeling, met een aantal gevestigde trends en andere aan de horizon: je moet gewoon op de hoogte blijven om alle kansen voor bedrijven en investeerders te grijpen.