Crowdfunding vs durfkapitaal: kansen vergelijken

Een recent artikel op de TechCrunch blog richtte de schijnwerpers op de meerwaarde van crowdfunding naast het ophalen van kapitaal en stelde een vergelijking voor tussen crowdfunding en durfkapitaal. Er heerst namelijk een zekere vijandigheid en tegenstelling tussen de voorstanders van elk van deze twee groeimodi die beschikbaar zijn voor jonge bedrijven.

Zoals we al vaak hebben gezegd, is deideale financieringsstrategie voor een bedrijf er een waarbij gebruik wordt gemaakt van een mix van financieringsbronnen. Men kan verschillende instrumenten combineren om hun effectiviteit te maximaliseren, of de beste middelen kiezen voor elke levensfase en behoeften van het bedrijf. Tegenstrijdigheden en aprioristische uitsluitingen zijn niet efficiënt.

Maar deze 'Crowdfunding vs Venture Capital' clash is een interessante gelegenheid om de twee vormen van kapitaalwerving te vergelijken en hun verschillen, overeenkomsten, voor- en nadelen te belichten.

Crowdfunding en durfkapitaal in vergelijking

Crowdfunding is het aantrekken van kapitaal dat online plaatsvindt en steunt op een gebruikersbasis die voornamelijk bestaat uit niet-professionele (of "unsophisticated") investeerders. Bedrijven die kapitaal ophalen via crowdfunding moeten een marketingactie uitvoeren die erop gericht is klanten en potentiële klanten en andere belanghebbenden bij het project te betrekken totdat ze investeerders worden.

Anderzijds is Venture Capital een vorm van professionele belegging: dit zijn gespecialiseerde beleggingsfondsen waartoe een bedrijf zich kan wenden om kapitaal te verkrijgen en toegang te krijgen tot nuttige expertise. De samenstelling omvat een meerderheid van professionele of institutionele beleggers, maar kan ook gewone beleggers omvatten.

Het grote verschil tussen de twee is dat bij crowdfunding het bedrijf meer beslissingsbevoegdheid heeft: het is het bedrijf dat ervoor kiest om de campagne te voeren, wanneer en hoe, wat het investeerders aanbiedt en hoe het opgehaalde kapitaal wordt gebruikt. In het tweede geval daarentegen is het het durfkapitaalfonds dat kiest welke bedrijven worden gesteund, hoe en in welke richting, terwijl de strategie wordt gedeeld met het topmanagement van het bedrijf. De beslissingsbevoegdheid wordt gedeeld met het fonds. Dit betekent natuurlijk meer werk en inspanning voor het bedrijf in het eerste geval en minder in het tweede.

Een ander belangrijk verschil is de toegankelijkheid: iedereen (of bijna iedereen) kan aan crowdfunding doen, terwijl alleen bedrijven die door de selecties komen erin slagen om de steun van een durfkapitaalbedrijf te krijgen. Deze laatste geven de voorkeur aan bedrijven met een hoge mate van innovatie en schaalbare bedrijven.

Bovendien is het kapitaal onmiddellijk beschikbaar na een crowdfundingcampagne, terwijl het bij een durfkapitaalfonds in verschillende tranches wordt uitgekeerd over een periode van maanden of jaren. Gemiddeld is het kapitaal dat via crowdfunding wordt opgehaald lager dan dat van durfkapitaalfondsen. Als crowdfunding echter efficiënt en toekomstgericht wordt uitgevoerd, met verschillende opeenvolgende campagnes, is het mogelijk voor een bedrijf om hetzelfde bedrag aan kapitaal op te halen in dezelfde periode als het zou hebben gedaan met een durfkapitaalfonds.

Tot slot hebben Crowdfunding en durfkapitaal ook elementen gemeen, in de eerste plaats het doelpubliek, dat voornamelijk bestaat uit jonge bedrijven (starters en KMO's).

Toegevoegde waarde: het perspectief van durfkapitaal

Het TechCrunch-artikel meldt de mening van veel durfkapitalisten die crowdfunding beschouwen als de noodoplossing voor bedrijven die geen toegang hebben tot durfkapitaalfondsen. Volgens het standpunt van deze traditionele investeerders is crowdfunding een vluchtig instrument dat geen groei op lange termijn kan ondersteunen. De reden hiervoor zou het gebrek zijn aan de toegevoegde waarde die durfkapitalisten als hun voorrecht beschouwen: netwerken van professionele en zakelijke contacten, mentorschap en expertise.

Bedrijven die de steun van een durfkapitaalfonds krijgen, ontvangen ook strategisch advies, hulpmiddelen en werkruimten, vaardigheidstraining en kunnen worden opgenomen in het netwerk van nuttige contacten dat het fonds in de loop der tijd heeft opgebouwd.

Het fonds wil de bedrijven in zijn portefeuille laten groeien zodat ze opvallen binnen hun sector en in waarde stijgen tot ze aantrekkelijk worden voor een exit.

Toegevoegde waarde: het standpunt van crowdfunding

Voorstanders van crowdfunding, wiens standpunten TechCrunch overneemt, wijzen er aan de andere kant op dat het standpunt van durfkapitalisten specieus is en alleen bedoeld is om hun bedrijfsmodel te verdedigen. 

Uit de ervaringen van ondernemers die crowdfundingcampagnes hebben gedaan, blijkt dat crowdfunding ook niet louter het ophalen van kapitaal is zonder enige andere toegevoegde waarde. Integendeel, veel start-ups en KMO's beweren via crowdfunding 'terugkerende investeerders, klanten en zelfs talent' te hebben verworven.

Crowdfunding is in feite een marketingoperatie die zich richt op de belanghebbenden van het bedrijf, voornamelijk klanten, en gebruik maakt van een bevoorrechte etalage, die van het crowdfundingplatform. Op dit platform is er zelden een concurrent van het bedrijf die tegelijkertijd een campagne voert, dus is het gemakkelijker om de aandacht te trekken. Deze zichtbaarheid wordt gebruikt om een solide gemeenschap op te bouwen van mensen die zowel klanten als investeerders kunnen zijn. In b2b betekent dit soms dat er zeer waardevolle partnerschappen of leveringsovereenkomsten kunnen worden gesmeed. Bovendien is het via crowdfunding ook mogelijk om institutionele investeerders te bereiken.

En dat niet alleen: getuigenissen melden dat veel crowdfundingcampagnes ook hebben geleid tot het in contact komen met nuttige professionals voor het bedrijf, die eerst investeerders en daarna medewerkers zijn geworden.

Met crowdfunding bereik je bovendien een heel precies doel dat beperkt is tot het actiegebied en de interesse van het bedrijf zelf, terwijl durfkapitaalnetwerken meestal meer generalistisch zijn. Vaak zijn deze fondsen gespecialiseerd in bepaalde economische sectoren, maar nauwelijks in een specifiek bedrijf.

Het potentiële netwerk van crowdfunding is bovendien veel breder dan dat van durfkapitaal, omdat deze vorm van kapitaalwerving een breder en meer transversaal publiek aanspreekt.

Crowdfunding vs durfkapitaal: mogelijke allianties

Zoals vermeld aan het begin van het artikel, hoeft de vergelijking tussen crowdfunding en durfkapitaal er niet noodzakelijk een te zijn van uitdaging en tegenstelling. In hetzelfde TechCrunch-artikel wordt erop gewezen dat veel van de geïnterviewde ondernemers een 'gemengde' financieringsroute hebben gevolgd: eerst een durfkapitaalfonds, dan crowdfunding, of andersom, afhankelijk van het doel, de mogelijkheden en de levensfase van het bedrijf.

Crowdfunding kan bijvoorbeeld een geweldig consolidatie-instrument zijn voor een startup die zijn statistieken en vaardigheden moet versterken om zich betrouwbaarder en veelbelovender te presenteren aan een durfkapitaalfonds. Of, omgekeerd, kan het een manier zijn om gebruik te maken van de vaardigheden en contacten die zijn opgedaan tijdens een groeipad met een durfkapitaalfonds.

Wat leren we van deze vergelijking? 

• Noch Crowdfunding noch Venture Capital is altijd geschikt voor een startende onderneming of KMO;
• Beide hebben een toegevoegde waarde in vergelijking met kapitaal alleen;
• Toegevoegde waarde is niet iets dat je passief ontvangt, maar hangt sterk af van het vermogen om kansen te benutten;
• Redeneren door uitsluiting is beperkend en inefficiënt.

De meest toekomstgerichte strategie is om alle beschikbare opties te leren kennen en van het aantrekken van kapitaal een bedrijfsmiddel te maken.